Een sterk staaltje architectuur uit de Kuip
Veel mensen zullen de Kuip alleen kennen als thuisstadion van Feyenoord Rotterdam en er verder weinig associaties mee hebben. Toch is de Kuip meer dan dat. Zo wordt er tegenwoordig ook meer gefocust op de zakelijke markt en worden er rondleidingen langs de exclusieve back stage plekken uit het stadion. Ook het gebouw zelf is een heel stuk bijzonderder dan mensen zullen denken. Het gebouw zit architectonisch namelijk ontzettend uniek en sterk in elkaar. We zetten alle unieke eigenschappen van het gebouw voor je op een rijtje. Probeer dit tijdens je eerstvolgende bezoek allemaal maar eens met eigen ogen te aanschouwen om te zien hoe extra speciaal de Kuip eigenlijk is.
Nummer 1: De tweede tribune van de Kuip
Zoals bekend heeft de Kuip haar tribunes opgedeeld in twee lagen. Logischerwijs resulteert dat in een tribune boven en een tribune onder. Het bijzondere zit hem in die tweede ring, of de bovenste tribune. Deze tweede tribune die boven de eerste ringt hangt was toentertijd geen unieke eigenschap van het stadion, maar de manier waarop deze bevestigd is aan de rest van de constructie wél. Waarschijnlijk heb je er nooit bij stilgestaan, maar de tweede ring in de Kuip is volledig vrijdragend weggewerkt. Alle steunpilaren waarop de tweede tribune leunt, zijn dus weggewerkt buiten het zicht van toeschouwers en spelers.
Deze vrijdragende constructie was voor die tijd uniek en was de eerste in zijn soort. Een dubbele tribune bestond al langer, zowel in het voetbal als bij andere sporten in een stadion zoals honkbal. Vooral bij het honkballen in de Verenigde Staten was het ontwerpen van een stadion zowaar ook een sport geworden, om alsmaar een mooier en beter stadion te ontwerpen. Toch had de Kuip in Rotterdam de wereldprimeur als het gaat om een vrijdragende tweede ring van tribunes.
Nummer 2: Een doorlopende en rondgaande tribune
Nog een feitje over de tribunes van de Kuip, maar deze keer wel over beide tribunes in het stadion. Beide tribunes lopen namelijk volledig door en zijn volledig rond vormgegeven.
Traditionele stadia stonden er ook in die tijd al om bekend om grootste tribunes te hebben, maar niet op de manier zoals ze zijn vormgegeven in de Kuip. Daar bevonden zich voornamelijk stoelen langs allebei de lange en de korte kanten. De stoelen waren geplaatst in een vierhoekige positie. De hoeken die vervolgens overbleven waren vaak leeg of werden nog opgevuld met losse stoelen.
Bij het ontwerpen en bouwen van de Kuip is hier op een slimme manier beter rekening mee gehouden. Waar andere stadia vaak in de problemen kwamen door hun vierkante vorm voor de tribunes, is er bij de Kuip gekozen voor een rondere vorm. Door de plekken voor de tribunes rond te ontwerpen, kon een echte kring aan supporters ontstaan. Zo werd ook het idee van de vier ‘blokken’ langs de lange en de korte kant opgeheven en konden er meer stoelen geplaatst worden. De kromming langs de tribunes zorgt dus voor meer capaciteit qua stoelen en daarmee ook direct voor een wereldprimeur.
Nummer 3: Ongebruikelijke keuze van materialen
In de tijd dat de Kuip gebouwd werd, was het heel aannemelijk dat er vooral gebouwd zou gaan worden met grootste en sterke materialen. Zo was bijvoorbeeld beton ontzettend populair als bouwmateriaal. In tegenstelling tot andere grote bouwprojecten van die tijd, kozen het management van Feyenoord en de architect ervoor de Kuip vooral met lichte en luchtige materialen te bouwen. Er is daarom meer gekozen voor staal en glas in plaats van het nogal log ogende beton. Door staal in te zetten werd er ook gezorgd voor onder meer de kenmerkende, smalle spanten van het gebouw. Het glas werd gebruikt als achterwand voor de tribunes, de onderste ring om precies te zijn. Daardoor kwam er vroeger, ongeacht je plek op de eerste ring, altijd licht vanaf de achterzijde. Voor spelers op het veld zorgde dit voor extra lichtinval. Nog een extra puur sferisch effect was dat de tribunes op de tweede rij leken te ‘zweven’ boven de grote glaspartijen achter de eerste rij. Waar we nog steeds kunnen genieten van de meeste oorspronkelijke materialen, hebben de glazen achterwanden van de eerste tribunerij het veld moeten ruimen. Vanwege het gevaar dat deze glazen partijen opleverden zijn ze uiteindelijk vervangen. Tegenwoordig is er een ondoorzichtige kunststof te vinden aan de achterkant van de tribunes.
Nummer 4: Trappen langs de buitenzijde
Ook de trappen langs de buitenkant van de Kuip hebben een unieke eigenschap. Zoals bekend zijn de trappen langs de buitenkant compleet in elkaar gevlochten, waardoor een bijzonder zicht ontstaat. Deze vorm was nog nooit ergens anders uitgevoerd. Wat het extra speciaal maakt: de trappen volgen de vorm van een zogenaamd DNA-structuur dat een dubbele helix kent. Dat is nog niet alles, want deze structuur werd pas 16 jaar na de oplevering van de Kuip ontdekt. Niet alleen een spectaculair gezicht wanneer de tribunes leeglopen over deze trappen dus, maar ook een voorbode op een toekomstige wetenschappelijke ontdekking.
Nummer 5: De kenmerkende vorm van het vernieuwde dak
Met de grondige renovaties in de jaren ’90 moet ook het dak van de Kuip eraan geloven. In 1994 wordt deze onder handen genomen. Het dak krijgt, net als de tribunes, een volledig rondgaande en gekromde constructie. Ook het vrijdragende karakter van de tweede tribunerij wordt doorgevoerd op de dakconstructie. Nergens zijn dus bevestigingen van het dak zichtbaar, zodat het bijna lijkt alsof het dak zweeft boven de dakgoot.
Deze nieuwe, ronde constructie werd allemaal mogelijk gemaakt door een nieuw programma voor computers. Met deze software kon er lichter maar tegelijkertijd ook sterker gebouwd worden. Zo werd het nieuwe uiterlijk van het dak van de Kuip toch mogelijk gemaakt. Deze derde ring vindt ondersteuning van de tweede ring, maar helpt ook zichzelf overeind te houden. Met een driekante doorsnede en de stijfheid van deze ring kan hij niet zomaar instorten.
